رنگ کردن پارچه تی شرت
رنگرزی یا صبّاغی
به فرایندی گفته می‌شود که در طی آن کالای نساجی مثل الیاف، نخ، پارچه یا پوشاک در محلولی که شامل مواد رنگزا و مواد شیمیایی می‌باشد، رنگ‌آمیزی گردد و مولکول‌های رنگ، با دوامی نسبی با مولکول‌های پارچه نساجی، پیوند محکمی برقرار نمایند. به عبارت دیگر رنگرزی مهارتی‌است که طی آن مادهٔ رنگزا در درجهٔ حرارت هدایت شده و زمان مشخص، داخل الیاف یا پارچه منسوج (بافته شده) نفوذ کرده و آن را رنگ می‌کند.
در رنگرزی، مادهٔ رنگزا به‌طور کلی، به همه مواد طبیعی یا شیمیایی که قابلیت رنگرزی الیاف یا منسوجات را دارند اطلاق می‌شود. رنگ کالای رنگرزی شده نباید به آسانی در اثر شستشو یا در برابر نور از بین برود. رنگرزی و چاپ دو روش رنگ کردن پارچه هستند که تفاوت‌های اساسی با یکدیگر دارند. رنگرزی سنتی و رنگرزی صنعتی دو روش متداول رنگرزی می‌باشند. کاربری رنگرزی سنتی با نوین شدن صنعت نساجی، رفته رفته کاهش پیدا کرده‌است.
از نقاشی‌های روی دیواره‌های مقبره‌های مصر باستان چنین استنتاج می‌شود که از بیش از ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد مصری‌ها حصیرهای رنگی می‌ساخته‌اند. رنگرزی در ایران سابقهٔ کهنی دارد. کارگاه قالی‌بافی شاهان هخامنشی در شهر سارد و نوشته‌هایی دربارهٔ قالی ارغوانی رنگ روی آرامگاه کوروش، گواه این مدعا است.
در فرایند رنگرزی چهار عامل نقش اصلی را بازی می‌کنند که عبارتند از: مواد رنگزا، کالای رنگرزی، مواد شیمیایی کمکی و ماشین‌های رنگرزی. مواد رنگزایی که در رنگرزی استفاده می‌شوند ممکن است منبع طبیعی یا مصنوعی داشته باشند. رنگرزی با چاپ کلاقه‌ای، گره‌ای و کاتازوم سه سبک مختلف رنگرزی از لحاظ نحوهٔ ایجاد نقوش گوناگون بر روی پارچه، می‌باشند.
در رنگرزی سنتی ابزاری نظیر ظرف (پاتیل)، دماسنج، همزن و ظروف شیشه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین نمک‌های فلزی مثل انواع زاج، مواد قلیایی مثل آمونیاک و ماده اصلی یعنی آب که محیط رنگرزی را تشکیل می‌دهد، در فرایند رنگرزی سنتی کاربرد گسترده‌ای دارند.
ماشین‌های رنگرزی نخستین از وسایل بسیار ساده‌ای تشکیل می‌شدند ولی به مرور زمان پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای در این صنعت به وجود آمد و برای رنگرزی، ماشین‌های مدرن و خودکار ساخته شدند.رنگرزی شیوه‌های متفاوتی دارد که می‌توان از رنگرزی گره‌ای، کاتازوم و چاپ کلاقه‌ای نام برد.
رنگرزی گره ای چیست ؟
رنگرزی گرهی شیوه‌ای مخصوص در رنگرزی است که نتیجه آن ایجاد نقش و نگارهای متنوع و رنگارنگ بر روی پارچه می‌باشد. در این سبک رنگرزی در برخی از قسمتهای پارچه موانعی ایجاد می‌شود و بدین گونه رنگ به آن قسمت‌ها نرسیده و در نتیجه اشکال متنوع و خاصی بر روی پارچه ایجاد می‌شود. رنگرزی گرهی بیشتر بر روی الیاف طبیعی انجام می‌شود. روشهای ایجاد موانع عبارتند از: تا کردن، گره زدن و پیچاندن پارچه و همچنین استفاده از نخ‌ها و طناب‌های لاستیکی و پلاستیکی و بستن پارچه به وسیله آنها.
بررسی تأثیرات فرایند رنگرزی بر روی محیط زیست در همهٔ کشورها و کل کرهٔ زمین بسیار حائز اهمیت است. بسیاری از کشورهای در حال توسعه مقررات خاصی در زمینه نوع رنگهای مصرفی، روشهای گوناگون آن و دفع پساب‌های حاصل، تدوین نکرده‌اند.
رنگرزی کاتازوم چیست ؟
رنگرزی کاتازوم یک شیوه ژاپنی رنگرزی پارچه‌است که در آن از چسب‌های مقاوم و اقسام گوناگون شابلون استفاده می‌کنند. در این روش رنگرزی از مخلوط انواع آرد برنج که به وسیله برس یا کاردک رنگ مخصوص نقاشی روی پارچه اعمال می‌شود، استفاده می‌شود. رنگدانه‌ها در این روش به وسیله چاپ دستی یا غوطه ور سازی یا هر دوی آنها به مجموعه افزوده می‌شود. در قسمت‌هایی که ترکیب چسب پارچه را پوشانده‌است، مواد رنگزا نمی‌توانند به درون پارچه نفوذ کنند، در نتیجه با توجه به شکل شابلون طرح‌هایی بر روی پارچه ایجاد می‌شود.
رنگرزی کلاقه ای یا باتیک
چاپ کَلاقه‌ای یا باتیک یکی از روشهای چاپ بر روی پارچه است که در کشورهایی مانند اندونزی، تایلند، سریلانکا، هند و ایران از قدیم کاربرد داشته‌اند.این روش در ایران بیشتر در تبریز و اسکو رواج دارد و کَلاقه‌ای نامیده می‌شود.
واژه باتیک ریشه اندونزیایی دارد. در چاپ کلاقه‌ای، کلیه طرحها و رنگها را با استفاده از واکس و عملیات رنگرزی بر روی پارچه منتقل می‌کنند.
برای این کار بیشتر از پارچه ابریشم استفاده می‌شود. تاروپود پارچه از واکس پوشیده می‌شود و هر دو روی پارچه یکسان نقش می‌شود.رنگهای به کار رفته برای چاپ بیشتر از دسته رنگهای گیاهی مانند روناس، اسپرک، پوست انار و زردچوبه است.یکی از ویژگی‌های چاپ کلاقه‌ای ایجاد رگه‌های رنگی است که در اثر شکستن واکس و نفوذ رنگ از میان این شکست‌ها به پارچه در حین عملیات رنگرزی بر روی پارچه پدید می‌آید.
ابزار کار چاپ باتیک «تیان» نام دارد که وسیله‌ای فلزی شبیه به قیف نازک است. همچنین قلم‌مو، مهر و کارگاه چوبی (برای مهار کردن پارچه) نیز استفاده می‌شود. روشهای چاپ باتیک عبارتند از چاپ مستقیم، چاپ برداشت، چاپ با شابلون، نقاشی باتیک روی پارچه ابریشمی، تار عنکبوتی، قلم‌مویی، بدون رنگرزی و باندا (پیچشی). استاد حسین گنجینه از استادان معروف این سبک در ایران است.
رنگرزی پارچه تی شرت صنعتی
قسمت رنگرزی پارچه:
این قسمت مجهز به دستگاههای جت رنگرزی (تکنولوژی سال۱۹۹۸) از نوع : ساخت کشور آلمان می باشد که قابلیت های بالایی از قبیل : رنگرزی بچهای بزرگ -ECOSOFT رنگرزی در دماهای بالاتر از جوش ( برای پارچه های الیاف مصنوعی و مخلوط) – یکنواختی رنگ بالا- تکرارپذیری شید و ثبات شسشتویی رنگ بالا می باشد . همچنین در قسمت رنگرزی پارچه از مواد کمکی نساجی اروپایی وهمچنین رنگهای اروپایی که دارای سطح کیفی بالایی می باشند استفاده می شود که در نتیجه منجر به ایجاد رنگهایی شفاف و با ثبات می شود.
قسمت تکمیل پارچه :
این قسمت مجهز به دستگاههای تکمیل با نام تجاری سانتکس ساخت کشور سویس (تکنولوژی سال۲۰۰۲)می باشد. در این قسمت با توجه به اینکه پارچه در قسمتهای گردبافی و رنگرزی تحت کششهای مختلف قرار گرفته است با استفاده از ماشین آلاتی که در ادامه عملکرد هر یک شرح داده خواهد شد محصول نهایی ( پارچه تی شرتی تکمیل شده) به ثبات ابعادی( قابلیت آبرفت) مورد دلخواه مشتری رسانیده می شود لازم به ذکر است که این قسمت قابلیت تولید پارچه هایی با قابلیت آبرفت در حد استاندارد اروپا( ۴%- در دو جهت طولی و عرضی ) را داراست.
دستگاه سانتا استرچ:
پارچه تی شرتی به محض خروج از دستگاه جت رنگرزی به منظور جبران کششهای طولی و عرضی وارد شده به پارچه وهمچنین اعمال نرمکن از این دستگاه عبور داده می شود.
دستگاه سانتا شیرینک:
این دستگاه یک نوع خشک کن ویژه پارچه های تی شرتی می باشد که پارچه را در شرایط کاملا آزاد و عاری از هر گونه کشش با استفاده از فشار هوای داغ و بصورت امواج سینوسی و با استفاده از اورفید مناسب خشک می نماید . محصول نهایی این دستگاه از لحاظ ثبات ابعادی ( قابلیت آبرفت)دارای شرایط ایده آلی می باشد.
دستگاه سانتا اسپردر:
در این دستگاه پارچه کامپکت شده( آبروی طولی آن به حد استاندارد رسانده می شود ) و هچنین به علت عبور پارچه از مسیر دو سیلندر داغ هر دو روی پارچه اتو شده و کاملا صاف می شود . همچنین زیر دست نرم و لطیف و عرض یکسان پارچه از ابتدا تا انتهای یک طاقه ( رول پارچه)ازتاثیرات مطلوب این دستگاه بر روی پارچه می باشد(همچنین این دستگاه قابلیت تولید پارچه به صورت پلیت را دارا می باشد) لازم به ذکر است که در این قسمت کنترل کیفیت محصول نهایی نیز انجام می گیرد و درجه بندی محصولات با رعایت استاندار دکیفی در سطح بسیار بالا انجام می پذیرد.
